
Sitodruk jest od lat jedną z najpopularniejszych metod znakowania lekkiej odzieży z przewagą bawełny. Stosowany głównie na koszulkach T-shirt lub koszulkach polo, jednak z powodzeniem może posłużyć do znakowania koszul biznesowych lub bluz. W całej gamie różnych metod zdobienia sitodruk odznacza się największą trwałością wykonanej grafiki oraz relatywnie niskim kosztem przy dużych nakładach. Mimo pewnej ilości ograniczeń technologicznych jest to metoda, którą zdecydowanie powinieneś wziąć pod uwagę, zastanawiając się nad zamówieniem koszulek z logo dla Twojej firmy. Poniższy tekst z pewnością przybliży Ci szczegóły tej techniki, wyjaśniając, co to jest sitodruk.
Co to sitodruk?
Sitodruk, czyli potoczna nazwa druku sitowego lub serigrafii jest to technika druku, w której formą drukarską jest szablon nałożony na drobną siatkę tkaną, metalową lub wykonaną z włókien syntetycznych. Wykonanie odbitki polega na przetłaczaniu farby przez matrycę, gwarantując pełne odwzorowanie pliku źródłowego. Obecnie jest jedną z najpopularniejszych metod znakowania, pozwalając na realizację dużych nakładów w stosunkowo szybkim tempie.
Sitodruk zaliczany jest do bezpośrednich metod znakowania, oznacza to, że umieszczany bezpośrednio na odzieży bez żadnych zewnętrznych nośników.
Sitodruk może być z powodzeniem wykorzystywany do zdobienia różnego rodzaju podłoży jak drewno, czy tworzywa sztuczne. Warunkiem do wykonania sitodruku jest płaska, jednolita powierzchnia. Jednak skupmy się tutaj na aspekcie związanym typowo, ze znakowaniem materiałów tekstylnych.
Przykłady realizacji sitodrukiem
Sitodruk — krótka historia
Technologia sitodruku wywodzi się z XVII wieku od metod druków szablonowych stosowanych przez Japończyków do ozdabiania kimon, gdzie wzór wycinany był na papierze i nanoszony na specjalną siatkę wykonaną z ludzkich lub zwierzęcych napiętą na drewnianej ramie. Późniejsze etapy to ciągły rozwój technologiczny, usprawniający proces produkcyjny. W 1907 roku Samul Simon wykonał i opatentował matrycę wykonaną z płótna jedwabnego, przykrytego częściowo lakierem, nazywając technikę ‘Silk-Screen’ znaną pod dzisiejszą nazwą druku sitowego.
Współczesna technologia
Początkowo proces sitodruku był realizowany przy pomocy prasy, której obsługa była czysto manualna, a więc należało ręcznie wtłoczyć farbę przy użyciu rakla poprzez matrycę w docelowy materiał. Postęp technologiczny wpłynął także na druk sitowy i w dzisiejszych czasach za sprawą automatyzacji, proces ten przeszedł szereg usprawnień i aktualnie do znakowania wykorzystywane są tzw. karuzele - w pełni zautoamatyzowane maszyny, posiadające hydrauliczna prasę do wtłaczania barwnika, pozwalające na dużo szybszą realizację projektów od tradycyjnej metody manualnej.
Druk sitodrukowy — trwałość i zastosowanie
Technologia sitodruk jest bardzo trwałą metodą nadruku nadruku na odzieży. Często mylony ze znanymi z początku tego wieku ‘prasowankami’, których trwałość ograniczała się do jednorazowego użycia. Sam proces sitodruku polega na wtłaczaniu farby w materiał, przez co tworzy jednolitą całość z odzieżą, gwarantując przy tym wysoką trwałość kolorystyczną oraz odporność na pranie i ścieranie. Najczęściej stosowany do znakowania lekkiej bawełnianej odzieży jak T-shirt lub koszulka polo. Aczkolwiek wykorzystywany jest również w innych dziedzinach niżeli tekstylnych.
Zamawiając odzież wykonaną sitodrukiem, możesz być pewien, że projekt zostanie wykonany zgodnie z przesłanym plikiem, a wykonany nadruk w trwały sposób zostanie naniesiony na odzież. Jest to bardzo dobre rozwiązanie dla wielkopowierzchniowych grafik, dzięki czemu koszulka nie jest usztywniona przez arkusz folii, jak miałoby to miejsce w przypadku druku termotransferowego. Zwiększa to znacząco komfort noszenia takiej odzieży, szczególnie podczas upalnych dni.
Druk sitodrukowy pozwala na realizację dużych nakładów w szybkim tempie przy stosunkowo niskim koszcie jednostkowym, szczególnie dla jednokolorowych logotypów gdzie do wykonania jest tylko jedna matryca kolorystyczna. Wykonywanie mniejszych nakładów nie jest przeszkodą dla sitodruku, jednak koszty przygotowania produkcji w tym matryc są mniej opłacalne niż dla innych metod znakowania odzieży.
Wady i zalety sitodruku
Idąc tropem popularnej myśli ‘im więcej tym taniej’ to sitodruk dokładnie odzwierciedla sens powyższego powiedzenia. Jest to technika idealna do realizowania bardzo dużych nakładów odzieży, gwarantując przy tym stopniowo coraz to niższą cenę.
Oczywiście wykorzystujemy ją również do znakowania mniejszych ilości, aczkolwiek w tym przypadku cena nie jest już mocną stroną powyższej techniki. Nie mniej jednak trwałość, którą osiągamy w efekcie końcowym, warta jest każdej złotówki!
Dzięki dużej ilości farb możliwe jest uzyskanie niezwykle wyrazistych i w pełni nasyconych barw co jest niewątpliwą zaletą, ale niesie za sobą pewne ograniczenie co do jednorazowej ilości kolorów użytych w znakowaniu. Jesteśmy w stanie uzyskać 5 odcieni kolorystycznych dla jednego logotypu. Wiąże się z tym konieczność przygotowania matrycy do każdego koloru, co generuje dodatkowe koszty, szczególnie odczuwalne w mniejszych nakładach. Również przejścia tonalne są najczęściej ujednolicone do jednej barwy. Istnieje możliwość odwzorowania ich za pomocą Sitodruku rastrowego, przy którym siła nacisku na matrycę jest zmienna, dając efekt załamania kolorystycznego.
Metoda sitodruku jest wyjątkowo trwałą metodą znakowania, producenci farb gwarantują trwałość logotypu nawet podczas prania w temperaturze 90 stopni — oczywiście żadna koszulka bawełniana nie przetrwa takiego testu, więc przy zachowaniu odpowiedniego procesu pielęgnacyjnego, czyli prania w temperaturze wskazanej na metce produktu pozwoli na wieloletnie użytkowanie koszulki z nadrukiem sitodrukowym.
Sitodruk jako jedna z niewielu metod jest niemalże pozbawiona wad, stawia pewne ograniczenia produkcyjne, aczkolwiek oferuje znacznie więcej korzyści płynących z jej zastosowania.
Koszt sitodruku
Na koszt sitodruku wpływają przede wszystkim trzy poniższe czynniki
- Rozmiar grafiki — jest on jednak ujednolicony od formatów matryc koniecznych do przygotowania, rozróżniamy 3 podstawowe formaty - A5/A4 i A3.
- Ilość kolorów — jesteśmy w stanie wykonać 5 kolorów dla jednej grafiki, jednak każdy z kolorów wiąże się ze wzrostem kosztu jednostkowego oraz przygotowaniem odpowiedniej matrycy
- Nakład odzieży — jak już kilkukrotnie wspomnieliśmy, najbardziej cenę sitodruku determinuje jego ilość. Cena dla nakładów poniżej 50 sztuk potrafi być nawet kilkukrotnie wyższa niż przy realizacji 1000 sztuk.
Pielęgnacja odzieży z sitodrukiem
Mimo wysokiej trwałości nadruku sitowego należy mieć na uwadze odpowiedni proces pielęgnacyjny odzieży, który pozwoli na możliwie najdłuższe utrzymanie naniesionej grafiki w oryginalnej formie.
Mimo odporności sitodruku na wyższe temperatury prania trzeba pamiętać o materiale, na którym został on wykonany, aby zadbać również o jego trwałość. Optymalną temperaturą prania koszulek z metodą sitodruku jest 40 stopni Celsjusza. Gwarantuje ona po pierwsze na zachowanie oryginalnego kształtu i koloru odzieży, a dodatkowo redukuję możliwość wykruszania się farby podczas długofalowego procesu prania w wysokich temperaturach. Podczas prasowania należy wykonywać ten proces po wewnętrznej stronie koszulki i unikać prasowania bezpośrednio po naniesionym sitodruku, aby uniknąć pęknięć powstałych pod wpływem wysokiej temperatury żelazka.
Jak wygląda proces sitodruku?
Pierwszym elementem rozpoczynającym każde znakowanie sitodrukiem jest przygotowanie odpowiedniej matrycy, czyli prostokątnej ramy z napiętą siatką zwaną sitem wykonaną z nylonu lub metalu, na której umieszczany jest docelowy szablon nadruku.
Sam szablon polega na pokryciu miejsc niedrukujących — czyli zablokowaniu otworów siatki, dzięki czemu uzyskujemy wzór, który zostanie przeniesiony na koszulkę. Następnie wykonywana jest odbitka polegający na przeniesieniu farby przy użyciu rakli przez przygotowany szablon. Pod specjalnym naciskiem, farba wtłaczana jest bezpośrednio w materiał odzieży, bez użycia żadnych dodatkowych klejów.
Przygotowywane matryce są jednorazowe użytku, a konieczne jest przygotowanie matrycy, która jest konieczna dla każdego koloru zawartego w logotypie oraz dla każdego rozmiaru. Przykładowo znakując na piersi i plecach logo zawierające trzy kolory, konieczne jest przygotowanie aż 6 matryc. Dlatego koszt realizacji małych nakładów jest znacznie wyższy niż zastosowanie choćby druku cyfrowego.
Znakowanie odzieży sitodrukiem odbywa się przy użyciu specjalistycznych farb. Obecnie na rynku na najpopularniejsze są farby plastizolowe oraz wodne. Ich dobór kolorystyczny opisany jest przy użyciu palety Pantone, która nie posiada tak szerokiego wachlarzu jak CMYK. Decydując się na zastosowanie sitodruku, upewnij się, że Twoje logo zostało opisane kolorystycznie również w palecie Pantone.
źródło: Wikipedia, Copyright © Harry Wad
Nadruk metodą sitodruku — czy warto?
Zdecydowanie tak! Druk sitodrukowy stał się w ostatnich latach bardzo pożądaną techniką znakowania odzieży i przekonuje do siebie coraz więcej klientów. Dzięki wysokiej odporności na procesy pielęgnacyjne i wysoką żywotność koloru jest główną techniką stosowaną przez nas do znakowania koszulek t-shirt, koszulek polo, a nawet koszul bawełnianych.
Szczególnie polecana jest dla odzieży firmowej na halach produkcyjnych, gdzie koszulki są prane na bieżąco, a muszą służyć przez jak najdłuższy czas.
W przypadku grafik, które na pierwszy rzut oka nie nadają się do druku sitodrukowego, warto pójść na kompromis i wziąć pod uwagę pewnego rodzaju uproszczenia, zyskując przy tym niemal niezniszczalne logo na koszulkach firmowych. Niski koszt produkcji, wysoka trwałość oraz dokładność w odwzorowaniu elementów logo są czynnikami przemawiającymi za wyborem sitodruku jako docelowej metody znakowania.
Podsumowanie
Technika druku sitowego na stałe weszła do kanonu poligraficznego i pod wieloma aspektami nie ma sobie równych. Pomimo ograniczeń w ilości kolorów, nadrabia trwałością nadruku oraz żywotnością kolorów.
Jeśli poszukujesz t-shirtów firmowych z logo dla Twoich pracowników lub na zbliżający się event lub imprezę firmową, skontaktuj się z nami przesyłając docelową grafikę, a otrzymasz od nas dokładną ofertę cenową wraz z wizualizacją.